7+ Các loại mặt bích thông dụng và cách lựa chọn phù hợp nhất

Mặt bích là chi tiết không thể thiếu trong nhiều hệ thống ống dẫn công nghiệp, từ cấp thoát nước đến hơi nóng, khí nén. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu các loại mặt bích và cách chọn mua phù hợp. Bài viết dưới đây, Phukienongthp sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các sản phẩm và chia sẻ bí quyết chọn mua đơn giản, đúng nhu cầu.

Mặt bích là gì?

Mặt bích (tiếng Anh: flange) là loại phụ kiện cơ khí dùng để kết nối các đoạn ống, van, bơm hoặc thiết bị trong hệ thống đường ống công nghiệp. Các loại mặt bích thường thiết kế hình tròn và được gia công chính xác với các lỗ bu lông bố trí quanh viền, giúp liên kết chặt chẽ với các bộ phận khác. Tùy vào kích thước và tiêu chuẩn, mặt bích có thể có 4, 6, 8, 12 hoặc nhiều lỗ bu lông hơn.

Đây là chi tiết quan trọng giúp việc lắp đặt, tháo rời và bảo trì hệ thống trở nên thuận tiện, đồng thời đảm bảo khả năng chịu áp lực cao và độ kín tuyệt đối trong quá trình vận hành. Để phù hợp với nhiều môi trường sử dụng, mặt bích được chế tạo từ nhiều loại vật liệu khác nhau như thép cacbon, thép mạ kẽm, inox, nhựa, đồng,…

• Kích thước: DN15, DN20, DN25, DN32, DN40, DN50, DN65, DN80, DN100 đến DN1000
• Chất liệu: Thép đen, thép mạ kẽm, inox, nhựa, đồng
• Áp lực: PN10, PN16, PN25
• Nhiệt độ: -20 đến 220°C
• Tiêu chuẩn: BS, JIS, DIN, ANSI
• Dạng bích: Bích cổ hàn, bích ren, bích hàn bọc đúc, bích mù,…
• Môi trường sử dụng: Nước, khí, dầu, hóa chất, ứng dụng trong nông nghiệp, công nghiệp

Các loại mặt bích thông dụng

Trên thị trường hiện nay, các loại mặt bích rất đa dạng, được phân loại dựa theo cấu tạo và chức năng. Dưới đây là 7 loại mặt bích được sử dụng phổ biến nhất:

Mặt bích hàn bọc đúc Socket Weld Flange (SW)

Mặt bích hàn bọc đúc được thiết kế với một rãnh khoét nhỏ ở mặt trong, cho phép đưa ống chèn vào và hàn vòng ngoài tại đầu ống. Thiết kế này giúp liên kết chắc chắn mà không cần hàn bên trong lòng, thích hợp cho các hệ thống có kích thước đường ống nhỏ (DN50 trở xuống) và yêu cầu độ kín cao.

Loại mặt bích này còn được biết đến với các tên gọi khác như mặt bích hàn lồng, mặt bích hàn ổ cắm và sở hữu các đặc điểm nổi bật như:

• Đảm bảo độ kín tốt nhờ mối hàn vòng ngoài, hạn chế rò rỉ trong môi trường chất lỏng hoặc khí.
• Lắp đặt dễ dàng, không yêu cầu căn chỉnh phức tạp như mặt bích hàn cổ.
• Giảm xói mòn và biến dạng do dòng chảy, phù hợp cho hệ thống áp suất trung bình

Mặt bích hàn trượt – Slip On Flange (SO)

Mặt bích hàn trượt (Slip On Flange – SO) là loại mặt bích được lắp trượt vào đầu ống, sau đó hàn cả bên trong và bên ngoài để tăng độ chắc chắn. Loại bích này có đường kính trong lớn hơn đường kính ống, không có cổ hàn như mặt bích WN.

Vật liệu phổ biến để chế tạo mặt bích hàn trượt bao gồm inox, gang, thép,… Loại bích này thường dùng cho các hệ thống có yêu cầu vừa phải về áp suất, nhiệt độ và có những đặc điểm nổi bật như:

• Lắp đặt nhanh chóng và dễ dàng hơn so với bích hàn cổ.
  
• Giá thành thấp hơn nhưng vẫn đảm bảo kết nối ổn định.
• Có thể hàn hai lớp trong – ngoài, tăng độ kín và độ bền mối ghép.

Mặt bích cổ hàn

Mặt bích cổ hàn (Welding Neck Flange – WN) là một trong các loại mặt bích hàn có thiết kế phần cổ dài, được hàn vát mép với ống (kiểu hàn chữ V) tạo thành một mối ghép chắc chắn. Thiết kế cổ dài giúp phân tán áp lực lên bích một cách đồng đều, giảm áp suất tập trung tại điểm nối.

Mặt bích cổ hàn được sản xuất bằng phương pháp rèn và sử dụng trong các hệ thống đòi hỏi độ bền cao như dầu khí, hóa chất, nhà máy điện.

Ưu điểm nổi bật:

• Độ bền cơ học cao, chịu lực tốt trong môi trường khắt khe (áp cao, nhiệt độ cao/thấp).
• Thiết kế vát cổ giúp giảm xói mòn, hạn chế nứt gãy tại điểm kết nối.
• Cho phép kiểm tra chất lượng mối hàn bằng phương pháp X-quang hoặc siêu âm, đảm bảo an toàn tối đa.

Mặt bích lỏng Lap Joint Flange (LJ)

Mặt bích lỏng hay mặt bích cổ lỏng, mặt bích cổ xoay (Lap Joint Flange – LJ) là loại mặt bích đi kèm với một đầu nối (Stub End) được hàn trực tiếp vào ống, còn phần bích chỉ bao quanh và tự do xoay. Loại bích này không tiếp xúc trực tiếp với lưu chất, giúp giảm mài mòn và ăn mòn bề mặt của mặt bích.

LJ Flange thích hợp với các hệ thống có đường ống ngắn, áp suất thấp, dễ tháo lắp hoặc cần điều chỉnh vị trí bích linh hoạt.

Ưu điểm nổi bật:

• Dễ dàng điều chỉnh vị trí bích nhờ khả năng xoay tự do.
  
• Tháo lắp thuận tiện, tiết kiệm thời gian và chi phí bảo trì.
• Giá thành phải chăng, thích hợp với hệ thống không yêu cầu áp suất cao.

Mặt bích ren

Mặt bích ren (Threaded Flange – TF) là loại mặt bích có phần lỗ giữa được tiện ren để kết nối với các đầu ống, thiết bị có ren ngoài. Đây là phương pháp kết nối không cần hàn, đặc biệt hữu ích trong các hệ thống không thể sử dụng nhiệt. Các loại mặt bích ren rất đa dạng về chất liệu và kích cỡ tuy nhiên do không phù hợp với môi trường áp lực cao nên nó không được sử dụng phổ biến.

Ưu điểm nổi bật:

• Không cần hàn, tiện lợi trong lắp đặt và thay thế.
• Phù hợp với các hệ thống dễ cháy nổ hoặc không thể dùng nhiệt.

Mặt bích mù

Mặt bích mù hay mặt bích đặc (Blind Flange – BF) là loại mặt bích được thiết kế không có lỗ ở giữa, chuyên dùng để bịt kín các đầu ống, thiết bị hoặc làm nắp đậy kiểm tra áp suất.

BF Flange thường được sử dụng để ngắt dòng lưu chất hoặc phục vụ cho mục đích bảo trì, kiểm tra hệ thống với nhiều ưu điểm nổi bật như:

• Ngăn lưu chất hoàn toàn, tránh rò rỉ ra ngoài.
• Dễ tháo mở để kiểm tra, bảo dưỡng hoặc mở rộng hệ thống.
• Đa dạng vật liệu từ inox, gang đến nhựa, phù hợp với nhiều ứng dụng.

Mặt bích cọc ly tâm

Mặt bích cọc ly tâm là loại mặt bích chuyên biệt được dùng để liên kết với đầu cọc ly tâm – loại cọc bê tông thường dùng trong các công trình, cầu cảng, nền móng công nghiệp, dân dụng. Bích thường được chế tạo từ thép cacbon hoặc thép hợp kim có khả năng chịu lực cao, dạng tròn, nhiều lỗ bắt bu lông xung quanh, đảm bảo liên kết chắc chắn và an toàn cho hệ thống móng công trình.

Ưu điểm nổi bật:

• Tăng khả năng chịu lực và truyền tải lực đồng đều từ cọc lên kết cấu phía trên.
• Dễ dàng tháo lắp, kiểm tra và thay thế trong thi công.
• Chất liệu thép chịu lực cao, chống ăn mòn tốt, sử dụng được trong nhiều điều kiện môi trường khác nhau.

Các loại mặt bích phân theo chất liệu

Không chỉ đa dạng về kiểu kết nối, mặt bích còn được phân loại theo chất liệu nhằm đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật khác nhau trong từng hệ thống. Dưới đây là các loại mặt bích phổ biến được phân theo vật liệu chế tạo:

• Mặt bích thép: Được sản xuất từ thép đen hoặc thép mạ kẽm, loại mặt bích này nổi bật với độ cứng cao, khả năng chịu nhiệt và áp lực tốt. Nhờ độ bền cao, các loại mặt bích thép thường được ứng dụng trong các hệ thống công nghiệp nặng như đường ống hơi, dầu khí, hóa chất hoặc nồi hơi công nghiệp.
• Mặt bích inox: Được sản xuất từ chất liệu inox 304 hoặc 316, mặt bích inox là lựa chọn tối ưu cho những hệ thống yêu cầu độ bền cao và khả năng chống ăn mòn tuyệt đối. Với ưu điểm nổi bật về độ bền, tính thẩm mỹ và vệ sinh, các loại mặt bích inox thường được sử dụng trong các nhà máy thực phẩm, dược phẩm, hệ thống nước sạch hoặc môi trường có hóa chất,…
• Mặt bích nhựa: Được làm từ các loại nhựa kỹ thuật như PVC, uPVC hoặc PP, với ưu điểm nhẹ, dễ thi công và chống ăn mòn hiệu quả. Đây là lựa chọn phù hợp cho các hệ thống dẫn nước, hóa chất nhẹ hoặc xử lý nước thải, đặc biệt ở những nơi không yêu cầu chịu nhiệt và áp suất cao.
• Mặt bích nhôm: Nhẹ, bền và chống ăn mòn tốt, các loại mặt bích nhôm thường được dùng trong các hệ thống cần tiết kiệm trọng lượng và có khả năng chống oxy hóa cao, phù hợp cho ngành hàng không, ô tô và các công trình dân dụng.
• Mặt bích đồng: Với khả năng dẫn điện và chống gỉ xuất sắc, các loại mặt bích đồng được sử dụng phổ biến trong các hệ thống điện, thiết bị chống cháy nổ và ứng dụng yêu cầu tính dẫn nhiệt hoặc chống ăn mòn hóa học cao.

Các loại mặt bích phân theo tiêu chuẩn

Bên cạnh kiểu dáng kết nối và chất liệu chế tạo, mặt bích còn được phân loại dựa trên tiêu chuẩn thiết kế. Cụ thể:

• Mặt bích tiêu chuẩn JIS (Nhật Bản): Là loại mặt bích được sản xuất theo tiêu chuẩn Nhật Bản, thường dùng trong các hệ thống đường ống tại châu Á, đặc biệt là Việt Nam. Các loại mặt bích phổ biến như JIS 5K, 10K, 20K,..
• Mặt bích tiêu chuẩn DIN (Đức): Là loại mặt bích sản xuất theo tiêu chuẩn châu Âu, nổi bật bởi sự chính xác, thiết kế chắc chắn và khả năng chịu áp lớn. Mặt bích DIN được ứng dụng trong các hệ thống công nghiệp nặng, hóa chất, lò hơi hoặc nhà máy xử lý.
• Mặt bích tiêu chuẩn BS: Tiêu chuẩn của Anh Quốc, thường được sử dụng trong các hệ thống cấp thoát nước và hệ thống công nghiệp nhẹ. Mặt bích BS được sản xuất với nhiều kích cỡ, chất liệu và kiểu lắp đặt khác nhau. Phổ biến nhất là các loại mặt bích tiêu chuẩn BS PN6, PN10, PN16, PN25, PN40.
• Mặt bích tiêu chuẩn ANSI: Được sản xuất theo tiêu chuẩn Mỹ, sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp dầu khí, hóa chất. Ta có thể bắt gặp các loại mặt bích tiêu chuẩn ANSI với các cấp độ như Class 150, 300, 400, 600, 900, 1500, 2500.

Kinh nghiệm chọn mua mặt bích phù hợp

Các loại mặt bích được phân loại dựa theo nhiều tiêu chí khác nhau. Vì vậy để đảm bảo lựa được sản phẩm phù hợp bạn đừng quên những yếu tố dưới đây.

• Xác định yêu cầu về áp suất và nhiệt độ: Mỗi loại mặt bích có khả năng chịu áp lực và nhiệt độ khác nhau. Vì vậy cần đảm bảo sản phẩm lựa chọn có khả năng đáp ứng môi trường làm việc của hệ thống.
• Chọn vật liệu phù hợp với môi trường: Với môi trường nhiệt độ, áp suất cao ưu tiên chọn các loại mặt bích làm từ thép và inox, với môi trường nước sạch, chọn các loại mặt bích làm từ nhựa là tối ưu, với môi trường có tính ăn mòn cao, chứa axit hoặc bazo mạnh chọn inox để đảm bảo độ bền.
  
• Lựa chọn kiểu kết nối phù hợp: Tùy theo nhu cầu lắp đặt và điều kiện vận hành, bạn cần chọn kiểu kết nối sao cho phù hợp. Nếu cần kết nối chắc chắn, chịu áp lực cao chọn các loại mặt bích hàn như hàn bọc đúc SW, hàn trượt SO, cổ hàn WN,… Nếu muốn kết nối nhanh, dễ dàng tháo lắp chọn mặt bích ren. Trường hợp cần bịt kín đầu ống, mặt bích mù là giải pháp tối ưu.
• Kiểm tra tiêu chuẩn kỹ thuật của mặt bích: Hãy chắc chắn rằng các loại mặt bích bạn chọn đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng và an toàn như như tiêu chuẩn ASTM, ASME hoặc DIN để đảm bảo độ bền.
• Chọn nhà cung cấp uy tín: Lựa chọn nhà cung cấp uy tín để đảm bảo chất lượng sản phẩm cũng như dịch vụ mẫu mãi đi kèm.

Việc hiểu rõ các loại mặt bích theo cấu tạo, chất liệu, tiêu chuẩn sẽ giúp bạn dễ dàng lựa chọn sản phẩm phù hợp, đảm bảo hiệu quả sử dụng và độ bền lâu dài. Nếu bạn đang cần tìm nơi cung cấp các loại mặt bích chất lượng, đầy đủ mẫu mã với mức giá tốt, Phukienongthp là địa chỉ đáng tin cậy. Chúng tôi cung cấp nhiều loại phụ kiện đường ống chất lượng cao cùng đội ngũ tư vấn, kỹ thuật nhiệt tình, liên hệ ngay 0978021499 để được tư vấn và báo giá nhanh chóng!