Các tiêu chuẩn mặt bích hiện hành | JIS, DIN, ANSI, BS

Mặt bích đóng vai trò quan trọng trong hệ thống đường ống, giúp kết nối các thiết bị với nhau một cách an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng và độ bền, mặt bích cần phải tuân theo các tiêu chuẩn nhất định. Vậy tiêu chuẩn mặt bích là gì? Những tiêu chuẩn nào được sử dụng phổ biến hiện nay? Hãy cùng Phukienongthp tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!

Tiêu chuẩn mặt bích là gì?

Tiêu chuẩn mặt bích là hệ thống quy định và yêu cầu kỹ thuật liên quan đến việc thiết kế và chế tạo mặt bích nhằm đảm bảo mặt bích có thể hoạt động hiệu quả, an toàn trong hệ thống đường ống. Ở mỗi quốc gia và khu vực sẽ có các bộ tiêu chuẩn riêng tùy theo đặc điểm kỹ thuật và yêu cầu sử dụng. Ví dụ, tiêu chuẩn DIN của Đức thường sử dụng phổ biến tại các nước châu Âu, tiêu chuẩn mặt bích JIS phổ biến tại Nhật Bản,…

Các loại tiêu chuẩn mặt bích thường bao gồm các yếu tố như:

• Kích thước mặt bích: Đường kính ngoài, đường kính lỗ, số lượng và kích thước của các lỗ bu lông.
• Áp lực làm việc: Các mặt bích có thể được thiết kế cho các mức áp suất khác nhau.
• Vật liệu chế tạo: Mặt bích có thể được làm từ các vật liệu khác nhau như thép carbon, thép không gỉ, đồng thau, hợp kim, tùy thuộc vào môi trường làm việc.
• Loại mặt bích: Các loại phổ biến bao gồm mặt bích cổ hàn (weld neck flange), mặt bích hàn trượt (slip-on flange), mặt bích mù (blind flange), mặt bích hàn bọc đúc (socket weld flange),….
• Kiểu mặt bích: Mặt bích có thể có các kiểu khác nhau như kiểu RF (raised face), FF (flat face), hoặc RTJ (ring-type joint),…

Bạn cũng có thể tham khảo chi tiết 7 kiểu bề mặt kết nối mặt bích thông dụng

Các tiêu chuẩn mặt bích hiện hành

Hiện nay, trên thế giới có nhiều tiêu chuẩn mặt bích được ban hành và áp dụng ở nhiều quốc gia. Tuy nhiên, phổ biến nhất là 4 loại tiêu chuẩn mặt bích dưới đây.

Tiêu chuẩn mặt bích JIS

Đây là bộ tiêu chuẩn mặt bích nổi tiếng của Nhật được thiết lập bởi Uỷ ban tiêu chuẩn công nghiệp Nhật Bản. Tiêu chuẩn mặt bích JIS quy định về các kích thước, loại và áp lực cho mặt bích dùng trong hệ thống ống. Mặt bích JIS được dùng phổ bến tại các hệ thống ống công nghiệp ở Nhật và các nước sử dụng tiêu chuẩn mặt bích JIS.

Tiêu chuẩn mặt bích JIS hiện được chia thành nhiều loại gồm JIS 5K, 10K, 16K, 20K,… Cụ thể:

• Mặt bích JIS 5K được dùng trong các hệ thống áp lực thấp, chỉ ~5 bar (5kgf/cm2).
• Mặt bích JIS 10K (hay mặt bích 10K) dùng trong hệ thống áp lực ~10 bar (10kgf/cm2), đây là loại bích thông dụng trong các hệ thống.
• Mặt bích JIS 16K dùng trong các hệ thống yêu cầu chịu lực 16bar, phổ biến trong các hệ thống công nghiệp hiện nay.

Ngoài ra các loại bích JIS 20K, JIS 25K, JIS 40K, JIS 63K dùng cho hệ thống áp lực cao nhưng không quá phổ biến.

Tiêu chuẩn mặt bích DIN

Là tiêu chuẩn công nghiệp của Đức, được sử dụng rộng rãi tại các nước châu Âu và nhiều quốc gia khu vực khác. Tiêu chuẩn mặt bích DIN được ban hành bởi Deutsches Institut für Normung (DIN). Tổ chức này ra mắt lần đầu vào 12/1917 với tên gọi là Normenausschuß der deutschen Industrie (Uỷ ban tiêu chuẩn của ngành công nghiệp Đức) và sau nhiều lần sửa đổi, tới năm 1975 đã sử dụng tên gọi DIN tới bây giờ.

Tiêu chuẩn DIN xác định rõ kích thước, hiệu suất làm việc của mặt bích trong đường ống. Hiện tại nó được chia thành nhiều loại như DIN PN6, DIN PN10, DIN PN16, DIN PN25, DIN PN40. Cụ thể:

Tiêu chuẩn mặt bích ANSI

Tiêu chuẩn mặt bích ANSI là bộ tiêu chuẩn của Mỹ được ban hành bởi Viện tiêu chuẩn quốc gia Hoa Kỳ – ANSI (American National Standards Institute). Tiêu chuẩn này hiện được sử dụng rộng rãi tại hơn 1000 thành viên là doanh nghiệp tại Mỹ và quốc tế. Nó được chia thành nhiều loại như Class 150, Class 300, Class 400, Class 600, Class 900,… tương ứng với mức áp lực làm việc từ PN10 – PN200. Cụ thể:

• Mặt bích ANSI Class 150 có khả năng chịu áp lực lên tới 20bar.
• Mặt bích ANSI Class 300 có khả năng chịu được áp lực tối đa 50bar.
• Mặt bích ANSI Class 600 chịu được áp lực lên tới 110bar.
• Mặt bích ANSI Class 900 chịu được áp lực tối đa 150bar.

Tiêu chuẩn mặt bích BS

Tiêu chuẩn mặt bích BS là tiêu chuẩn công nghiệp của Anh được ban hành bởi tổ chức British Standards. Hiện nay, Viện Tiêu chuẩn Anh đã đưa ra hơn 31.000 tiêu chuẩn cho các ngành công nghiệp khác nhau. Các tiêu chuẩn này được sử dung phổ biến tại Anh và các quốc gia thuộc khối thịnh vượng chung.

Và dựa trên áp lực của mặt bích, tiêu chuẩn mặt bích BS được chia thành nhiều loại như BS PN2.5, BS PN6, BS PN10, BS PN25, BS PN40. Trong đó, BS là ký hiệu của tổ chức Viện Tiêu chuẩn Anh còn PNxx thể hiện áp lực làm việc của mặt bích. Mỗi tiêu chuẩn sẽ quy định khác nhau về kích thước và các thông số của mặt bích, hãy xem chi tiết trong các bảng sau:

Cách lựa chọn mặt bích phù hợp với hệ thống

Việc lựa chọn tiêu chuẩn mặt bích phù hợp với hệ thống là điều hết sức quan trọng để đảm bảo độ bền cũng như hiệu suất hoạt động. Dưới đây là một vài tiêu chí mà bạn nên chú ý khi lựa chọn mặt bích cho hệ thống của mình.

• Áp suất và nhiệt độ: Mặt bích được chọn cần phải chịu được áp suất và nhiệt độ làm việc của hệ thống. Dựa theo tiêu chuẩn mặt bích ta có thể chọn được các mức áp suất phù hợp như PN10, PN16, JIS 5K, JIS 10K,….
• Vật liệu: Với các hệ thống có tính ăn mòn cao ưu tiên chọn inox. Với các hệ thống có nhiệt độ, áp lực cao chọn thép, với hệ thống có tính ăn mòn nhẹ có thể chọn nhựa để tiết kiệm chi phí.
• Kích thước: Mặt bích phải có kích thước phù hợp với đường ống và vật liệu kết nối nhằm đảm bảo độ kín khít cao, hạn chế rò rỉ lưu chất cũng như độ bền.
• Loại mặt bích: Có rất nhiều loại mặt bích khác nhau chẳng hạn như mặt bích hàn cổ, mặt bích ren, mặt bích đặc,… Vì vậy, tùy vào yêu cầu hệ thống và phương pháp kết nối hiện hành mà chọn mặt bích phù hợp.
• Tiêu chuẩn mặt bích phù hợp: Ưu tiên tiêu chuẩn mặt bích trùng với tiêu chuẩn của thiết bị kết nối để đảm bảo sự đồng nhất và chất lượng.

Tham khảo thêm: Cách lắp mặt bích vào hệ thống đường ống

Nói chung, tiêu chuẩn mặt bích đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng, độ bền và an toàn của hệ thống đường ống. Việc hiểu rõ các tiêu chuẩn phổ biến như ANSI, JIS, DIN, BS sẽ giúp bạn dễ dàng lựa chọn mặt bích phù hợp với nhu cầu sử dụng. Nếu cần tư vấn về mặt bích đạt chuẩn, hãy liên hệ với Phukienongthp qua hotline 0978021499.